Binnenkort verwarmde woningen en clubhuizen door ingenieus gebruik van kunstgras?

Antea Sport heeft een buitengewoon innovatieve manier gevonden om het nuttige met het aangename te verenigen. Met een ingenieus systeem wint de sportveldspecialist warmte uit sportvelden. Het systeem ligt onzichtbaar verborgen onder het veld en kan clubhuizen en omliggende woningen van warmte voorzien terwijl spelers op het veld lekker aan het sporten zijn.

Extra functie voor het kunstgras

Directeur Gosewin Bos van Antea Sport legt uit dat het idee niet uit de lucht kwam vallen: “We werken in het consortium Aendless Energy samen met partijen die al veel ervaring hebben met het winnen van warmte uit asfaltwegen. Met diezelfde mensen zijn we verder gaan denken. Daarbij realiseerden we ons dat kunstgrasvelden in de zomer ook warm worden. Daarop zijn we verder gaan brainstormen en gaan kijken of we de warmte uit het veld kunnen halen. Dan heb je een extra functie voor het kunstgras, terwijl niemand er iets van merkt. Je kan het veld gewoon blijven gebruiken zoals het bedoeld is.”

Hoe haal je de warmte uit het sportveld?

“Er worden leidingen onder het veld geplaatst en door die leidingen stroomt vloeistof met een lagere temperatuur dan het veld. De vloeistof neemt de warmte uit het veld op, en koelt het veld daarom ook af. Als de vloeistof aan het eind van de leiding is aangekomen, is deze een stuk warmer dan aan het begin. Die vloeistof wordt vervolgens in de bodem opgeslagen als aardwarmte, wat op zichzelf al een beproefd concept is. Vervolgens kun je die warmte omhoog pompen op het moment dat je deze warmte nodig hebt. Normaliter is dat een paar maanden later, want op het moment dat het veld heel warm wordt, staat de verwarming binnen ook niet aan.”

Fijner sportveld om te bespelen

“De in de bodem opgeslagen energie kan met een warmtewisselaar op bijna elke gewenste temperatuur worden gebracht die voor een woning nodig is. Bijvoorbeeld 30 graden om een vloerverwarming mee te voeden, maar ook 70 graden voor radiatoren. Het principe is eigenlijk heel eenvoudig: als je in de grond 10.000 liter water 1 graad afkoelt, kun je in het gebouw 1.000 liter water 10 graden verwarmen. Dat is het hele idee. En het effect is dat het veld in de zomer veel minder warm wordt en dus plezieriger is om te bespelen.”

Op welke sportvelden is dit toepasbaar?

Kunstgras is er in veel verschillende soorten en maten. Denk bijvoorbeeld aan voetbalvelden, maar ook aan korfbalvelden en hockeyvelden. Ze zijn allemaal geschikt. “Ook de watervelden van een hockeyclub zijn bruikbaar voor dit principe. Het water wat je gebruikt om ze gekoeld te houden wordt al opgewarmd en door die energie op te slaan doe je er nog wat nuttigs mee. Daarnaast zijn er genoeg perioden – neem bijvoorbeeld de zomerstop – waarin er niet wordt gehockeyd en dus ook niet gesproeid. Dan wordt ook het waterveld gewoon warm. Natuurgras is niet geschikt om warmte uit te winnen. Dat is een stuk koeler. Door een grasvezel stroomt vocht en daardoor is deze koeler. Als je in de zomer op je blote voeten door het gras loopt, voelt dat lekker koel aan. Stap je daarna in je slipper die een uur in dezelfde zon heeft gelegen, is dat warm. Zo werkt het principe van het opwarmende kunstgrasveld eigenlijk ook.”

Verschillende mogelijkheden voor sportclubs

Hoe duur de aanleg van het systeem is, moet nog blijken. Bos: “We zijn nu nog aan het testen. En aan de hand van die tests ontwikkelen we ons ook weer steeds verder. Ook Sportinnovator speelt hierin een rol met subsidies en kennis. We zijn nu in de fase dat we van het lab naar de praktijk gaan. En aan de hand daarvan kunnen we pas bedragen gaan noemen. Wel hebben we al nagedacht over de businesscase. De insteek wordt dat een vereniging er weinig voor hoeft te betalen, omdat wij hun veld ‘huren’ voor het winnen van de warmte. Dat kan dan het hele systeem bekostigen. De opbrengst van het systeem gaat dan ook naar ons en niet naar de club. Maar er is natuurlijk ook een constructie mogelijk waarin een club het systeem wel helemaal zelf aanschaft. Dan is de opbrengst uiteraard ook volledig voor die club. Het consortium is in ieder geval druk bezig om een zo gunstig mogelijke positionering van het systeem te ontwikkelen met een maximale win-win-situatie voor de eigenaar van het veld.”

Onder nieuwe of grondig gerenoveerde sportvelden

Enthousiaste sportverenigingen die alvast zijn begonnen met het oprollen van hun kunstgrasmat moeten wel voorzichtig zijn. “Naar verwachting kunnen we het systeem alleen onder nieuwe of grondig gerenoveerde sportvelden aanleggen. Het vergt serieuze constructies. Er moet echt heel veel onder de grond gebeuren op het gebied van leidingen en infrastructuur. Dus onder een nieuw aan te leggen veld kunnen wij eerst alles aanleggen, om vervolgens het veld er overheen te leggen. Bij een grondige renovatie van een sportveld zou het ook nog kunnen.”

Hoge verwachtingen

Momenteel is het consortium bezig met het uitwerken van een lab-schaal naar een eerste veld waarmee kan worden getest en gemeten. Dat veld gaat tussen de 200 en 800 vierkante meter groot zijn. Daarmee wil het consortium gaan aantonen wat ze op papier al hebben berekend. “Tot op heden zijn we erg voorzichtig met getallen, maar van één veld met dit systeem kan echt wel veel worden verwarmd. Dus sowieso het clubhuis en kleedkamers, maar naar verwachting ook nog een behoorlijk aantal huizen. De verwachtingen zijn in ieder geval hoog”, aldus een enthousiaste Gosewin Bos.